Zwięzła wypowiedź, formułująca w błyskotliwej formie ogólne spostrzeżenie, myśl filozoficzną, moralną. 2.Akcent - wyróżnienie sylaby w wyrazie lub wyrazu w zdaniu za pomocą nasilenia głosu. 3.Akcja - ciąg następujących po sobie zdarzeń w utworze literackim lub w filmie. 4,Akt - część utworu dramatycznego lub przedstawienia dosłowne przytoczenie wypowiedzi ★★★ PATOS: wzniosły sposób wypowiedzi ★★★ RUBIK: twórca kostki logicznej ★★★ SWADA: płynność w wypowiedzi ★★★ TEMAT: główna myśl wypowiedzi ★★★ TREŚĆ: zawarta w czyjejś wypowiedzi ★★★ UWAGA: ale do wypowiedzi ★★★ ALUZJA: bywa złośliwa w wypowiedzi określa i nazywa elementy świata przedstawionego w utworze epickim, takie jak: wątek, akcja, fabuła, punkt kulminacyjny. rozumie rolę osoby mówiącej w tekście (narrator), rozpoznaje narratora pierwszo- i trzecioosobowego. wskazuje cechy mitu, bajki, przypowieści i noweli w utworze. samodzielnie cytuje morał bajki i sens przypowieści Stanowi ona zasadniczy sposób wypowiedzi w dziele epickim. Dwie zasadnicze odmiany, w jakich występuje to: narracja autorska (albo trzecioosobowa), w której narrator znajduje się na zewnątrz świata przedstawionego i rozwija o nim relację obiektywną oraz narracja pamiętnikarska (albo pierwszoosobowa), w której narrator opowiada jako Narracja jest głównym sposobem wypowiedzi w utworze epickim; towarzyszą jej zazwyczaj, jako druga płaszczyzna językowa, wypowiedzi postaci, które są wobec niej strukturalnie podrzędne. Należą do nich: mowa niezależna: wydzielona z narracji, najczęściej dialogi i monologi bohaterów, np. główna postać w utworze literackim - krzyżówka. Lista słów najlepiej pasujących do określenia "główna postać w utworze literackim": BOHATER OSOBA BOHATERKA IDOL AKCJA NARRATOR PORTRET PRZESŁANIE DIALOG SYLWETKA TEZA HARMONIA ANEGDOTA INTRYGA POCZĄTEK EPIZOD ANNA KAROLINA ŻABA TEMAT. Słowo. Określenie. Trudność. Narracja stanowi zasadniczy sposób wypowiedzi stosowany w utworze epickim ; towarzyszą jej tu zazwyczaj, jako druga płaszczyzna językowa, wypowiedzi postaci, które są jednakże wobec niej strukturalnie podrzędne (mowa niezależna, mowa pozornie zależna, mowa zależna). Uzupełnij poniższe zdania w taki sposób, aby treść zawierała prawdziwe informacje. W zaprezentowanym fragmencie utworu (s. 28.–29.) wyrażenia: „do wdowy”, „do siebie”, „do Aliny” to charakterystyczny dla dramatu przykład tekstu zwanego . W utworze pojawia się również motyw Żyda. Jest on obecny za sprawą postaci Jankiela. Był on Żydem w podeszłym wieku, dzierżawiącym dwie karczmy, należące do Sędziego. Jankiel to jedna z najbardziej pozytywnych postaci pochodzenia żydowskiego w polskiej literaturze. Bohater czuł się Polakiem i angażował się w sprawy narodowe. Study with Quizlet and memorize flashcards containing terms like Nazwij wzór rycerza w pieśni o Rolandzie, Hierarchia cech rycerza, Co ma pokazać fabuła? and more. VudvWjl. Odpowiedzi EKSPERTajrini odpowiedział(a) o 13:54 Świat przedstawiony to jeden ze składników dzieła literackiego, jest to ogół świata przedstawionego w utworze (czas akcji, miejsce akcji, bohaterów, zdarzenia, procesy życiowe, świat fizyczny, motywy, temat , postaci, fabuła, itd.).Świat przedstawiony to całokształt zaprezentowanych w nim zjawisk (stanów rzeczy, procesów, przeżyć, działań ludzkich), . Elementarnymi jednostkami konstrukcyjnymi świata przedstawionego są motywy; ich różnorodne kombinacje tworzą całości tego rodzaju, co postać literacka, fabuła, sytuacja liryczna; motywy dynamiczne kształtują czasowy wymiar świata przedstawionego (czas w dziele literackim), motywy statyczne, jego wymiary przestrzenne (przestrzeń w dziele literackim. To jest wszystko co napisane jest w książce...PROSZĘ BARDZO... Uważasz, że ktoś się myli? lub Utwory epickie mogą mieć formę prozatorską albo wierszowaną, zawsze jednak opowiadają jakąś historię. Epos albo epopeja to gatunek wywodzący się ze starożytności. Do jego podstawowych cech należą: wierszowana forma, podział na części (np. „Pan Tadeusz” składa się z dwunastu ksiąg) wielowątkowość, liczne opisy i dygresje czyli odejścia od głównego wątku, bogaty w środki stylistyczne język (np. porównania homeryckie) wszechwiedzący narrator, ukazanie losów bohaterów na tle ważnych, przełomowych wydarzeń, ukazanie ingerencji bogów w losy bohaterów. Za twórcę eposu uznaje się Homera, autora „Iliady” i „Odysei”. Polską epopeją narodową jest „Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza. Z innych bardziej znanych eposów warto wymienić: niemiecką „Pieśń o Nibelungach”, francuską „Pieśń o Rolandzie” czy angielskiego „Beawulfa”. Bajka również jest gatunkiem wywodzącym się z antyku. Często łączy cechy przynajmniej dwóch z trzech rodzajów literackich, co jest cechą gatunków synkretycznych. Do rozwoju tego gatunku przyczynił się Ezop, twórca bajek zwierzęcych. Zwierzęta, pod postaciami których kryją się rozmaite ludzkie cechy, są często bohaterami bajek, dlatego jest to gatunek alegoryczny. Każda bajka zawiera morał, jest to więc gatunek dydaktyczny, pouczający. Istotną rzeczą jest też aktualność i uniwersalność przekazu zawartego w bajkach. Krótkie, kilkuwersowe utwory to bajki epigramatyczne, dłuższe to bajki narracyjne. Zawsze są to utwory wierszowane. Baśń jest utworem fantastycznym, gdzie bohaterowie dzielą się na dobrych i złych, a dobro zawsze zwycięża. Baśń przepełniona cudownością uczy właściwych moralnie i etycznie zachowań. Legenda podobnie jak baśń jest utworem fantastycznym, przepełnionym cudownością, ale jest to opowieść związana z autentycznymi miejscami, wydarzeniami czy postaciami. Początkowo tematem legend było życie świętych czy męczenników np. Legenda o świętym Aleksym. Utwory te miały charakter moralizatorski, ukazywały wzory zachowań. Od XVIII wieku legendami nazywa się także podania ludowe. Romans rycerski (Chanson de geste) to wierszowany utwór o losach i przygodach rycerzy, ukazujący wzór postępowania, opiewający rycerskie dokonania. Arcydziełem gatunku jest francuska „Pieśń o Rolandzie”. Nowela jest utworem jednowątkowym o przejrzystej fabule i prostej konstrukcji z wyraźnie zarysowanym punktem kulminacyjnym, po którym następuje rozwiązanie akcji i puenta. Wątek osnuty jest wokół jakiejś postaci np. Skawińskiego w „Latarniku” czy wodza plemienia Czarnych Wężów w noweli „Sachem”. Opowiadanie to podstawowa forma wypowiedzi narracyjnej. Od noweli odróżnia go większa swoboda konstrukcji, obecność wątków pobocznych, epizodów czy postaci drugoplanowych. Tematyka opowiadań może być rozmaita, realistyczna lub fantastyczna. Powieść jest wielowątkowym utworem fabularnym o obszernej treści. Wyróżniamy wiele różnych typów powieści: historyczna, gdzie wątki fabularne przedstawione są na tle wydarzeń historycznych np. „Krzyżacy”, fantastyczna np. „Władca pierścieni”, fantastycznonaukowa, obyczajowa, przygodowa, detektywistyczna, psychologiczna czy biograficzna. Przypowieść albo parabola to opowiadanie alegoryczne i pouczające, w którym przedstawiona treść jest pretekstem do ukazania uniwersalnych prawd moralnych np. przypowieść o Synu Marnotrawnym czy przypowieść o Miłosiernym Samarytaninie. Powiastka filozoficzna – to rodzaj utworu fabularnego pisanego prozą, gdzie opowiadane wydarzenia mają zilustrować jakąś myśl filozoficzną, postawę wobec życia. Przykładem takiego utworu jest „Mały Książę” A. de Saint Exupery’ego, gdzie zawarta jest próba odpowiedzi na pytania związane z takimi wartościami jak przyjaźń czy miłość. akcja rozpocznij naukę odmiana fabuły w utworze dramatycznym lub epickim; ciąg działań i przeciwdziałań bohaterów dążących do osiągnięcia określonych celów; główne fazy akcji to: zawiązanie, rozwinięcie i rozwiązanie antycypacja rozpocznij naukę pojawianie się elementów tekstowych w kolejności niezgodnej z porządkiem czasowym lub logicznym; zakładanie czegoś jeszcze nieistniejącego dygresja rozpocznij naukę odejście od głównego tematu narracji i rozwijanie przez pewien czas w jej obrębie jakichś tematów ubocznych epizod rozpocznij naukę zdarzenie lub sytuacja luźno włączone w nadrzędny porządek fabuły i niemające istotnych konsekwencji dla jej całościowego przebiegu; dzięki epizodom możliwe jest nakreślenie tła zdarzeń fabuła rozpocznij naukę układ zdarzeń opisanych w dziele epickim lub dramatycznym, składający się na koleje życiowe postaci; każde ze zdarzeń pozostaje w określonych związkach z pozostałymi zdarzeniami oraz z nadrzędną całością fabuła epizodyczna rozpocznij naukę najprostszy typ fabuły, którą wypełniają zdarzenia w znacznym stopniu usamodzielnione, nieskładające się na uporządkowane całości wyższego rzędu fabuła jednowątkowa rozpocznij naukę fabuła o ograniczonej liczbie epizodów; typowa dla noweli i tragedii fabuła wielowątkowa rozpocznij naukę fabuła typowa dla powieści i przybierająca najbardziej urozmaicone formy; najczęściej wyróżnia się w niej wątek główny i wątki poboczne inwersja czasowa rozpocznij naukę opowiadanie wydarzeń w powieści odchodzące od porządku chronologicznego, przyjmujące inny układ czasowy kompozycja rozpocznij naukę budowa świata przedstawionego dzieła, powiązanie i układ współtworzących go motywów oraz ich zespołów; zawsze stanowi w pewnym stopniu realizację schematów kompozycyjnych właściwych całym zbiorom dzieł, należących do danych rodzajów i gatunków literackich kompozycja otwarta rozpocznij naukę kompozycja pozbawiona wyrazistych konturów i proporcji, uzewnętrzniająca fragmentaryczność świata przedstawionego i wieloznaczność powiązań między jego elementami kompozycja zamknięta rozpocznij naukę kompozycja, która wyraziście porządkuje świat przedstawiony, akcentuje jego zwartość i skończoność mowa niezależna rozpocznij naukę jeden ze sposobów przytaczania słów postaci w utworze narracyjnym: cytowany tekst uzyskuje autonomię i nie jest składniowo podporządkowany tekstowi narracyjnemu mowa pozornie zależna rozpocznij naukę jedna z metod przytaczania słów bohatera w tekście narracyjnym; słowa wchodzą w obręb wypowiedzi narratora, ale są przekazem tego, co mówił lub myślał bohater; najczęściej służy przedstawianiu przeżyć bohaterów mowa zależna rozpocznij naukę jeden ze sposobów przytaczania słów postaci w utworze narracyjnym: cytowany tekst jest podporządkowany narracji i stanowi zdanie podrzędne narracja rozpocznij naukę wypowiedź przedstawiająca ciąg minionych zdarzeń ułożonych w jakimś porządku czasowym, postacie w nich uczestniczące oraz okoliczności, w których się rozgrywały; może przyjmować formę opowiadania lub opisu narracja auktorialna rozpocznij naukę opowiadanie prowadzone z perspektywy narratora wszechwiedzącego, dysponującego nieograniczoną wiedzą o przedstawianych zdarzeniach i mogącego je autorytatywnie oceniać narracja autorska (trzecioosobowa) rozpocznij naukę narracja, w której narrator znajduje się na zewnątrz świata przedstawionego i rozwija o nim relację narracja pamiętnikarska (pierwszoosobowa) rozpocznij naukę narracja, w której narrator opowiada jako „ja” o zdarzeniach z własnego życia i jest równocześnie bohaterem utworu narracja personalna rozpocznij naukę narracja prowadzona w trzeciej osobie, ukazująca wydarzeniach z punktu widzenia jednej lub kilku postaci narrator rozpocznij naukę odmiana podmiotu literackiego; fikcyjna osoba opowiadająca w dziele epickim, podmiot narracji, z której wyłania się świat przedstawiony dzieła: postacie, zdarzenia, miejsca zdarzeń itd. opis rozpocznij naukę podstawowy składnik narracji (obok opowiadania); ukazuje statyczne elementy świata przedstawionego, czyli tło zdarzeń, wygląd bohaterów itd. opowiadanie rozpocznij naukę zasadnicza forma narracji; wypowiedź przedstawiająca zdarzenie lub ciąg zdarzeń, czyli fabułę; jej główne wyróżniki: forma czasu przeszłego, środki gramatyczne i leksykalne pozwalające podkreślać narastanie w czasie opowiadanych zdarzeń, sposoby uwyraźniania zależności między zdarzeniami retardacja rozpocznij naukę celowe opóźnianie relacji o zdarzeniu, na którym koncentruje się ciekawość czytelnika retrospekcja rozpocznij naukę przywoływanie zdarzeń wcześniejszych od danego momentu opowiadanej fabuły, dokonywane w świadomości bohatera lub z jego punktu widzenia sytuacja narracyjna rozpocznij naukę zespół okoliczności, w których narrator przedstawia swoją opowieść, wpływających na jej kształt i uzewnętrznionych w toku opowieści wątek rozpocznij naukę ciąg zdarzeń w obrębie fabuły utworu, obejmujący dzieje jednej lub wielu postaci; wyróżnia się wątek główny, wątki uboczne oraz wątki obiegowe (wielokrotnie powracające schematy przebiegu zdarzeń)